Mekan Tasarımında Hangi Renk Kullanılmalı?
Mekanların algısındaki değişikliklerin başlıca etkeni olan renklerin insanlar üzerinde yarattığı etkiler
Her insanın kendine özgü bir karakteri vardır. Doğdukları andan itibaren oluşan ve yerleşen bu karakter kendi içsellikleri ile ilgili olduğu gibi, aynı zamanda diğer insanlar ve dış ortamdaki uyarıcılardan da etkilenerek gelişir. Renklerin insanlar üzerindeki psikolojik etkisi nasıl diye hiç düşündünüz mü? İnsanların karakterini oluşturan ve anlık duygu durumlarını etkileyen önemli etkenlerden biri de renktir. Güven veren renkler, huzur veren renkler, rahatlatan renkler hangileri peki? Bu yazımızda başlıca renklerin insanlar üzerindeki etkisi, renk ve mekan ilişkisi, renklerin yaşantımızı, bedensel ve ruhsal sağlığımızı, bizimle girdikleri duygusal etkileşimleri inceledik.
Sıcak Renkler
Kırmızı
Kırmızı; enerji, güç, tutku, aşk, şehvet gibi kavramların rengidir. Duygusal yoğunluğu arttırır, enerji verir, metabolizmayı ve solunumu hızlandırır ve kan basıncını arttırır. Dominant ve dinamik bir renk olan kırmızı, insanları daha hızlı karar almaya iten bir renktir. Kendini kontrol etmekte zorlanan insanlara olumsuz bir etkisi vardır. Kırmızı en dikkat çekici renk olması dolayısıyla firma logolarında ve ürün paketlerinde çok fazla kullanılır. Uyarıcı ve tehlike belirten trafik levhalarında da kullanılır. İyi ışık alan ve çalışma, yemek yeme, toplantı, eğlence mekanları gibi hareket yoğunluğu olan mekanlarda ve enerji, hareket ve dikkati teşvik etmesi dolayısıyla çocuklar için tasarlanan alanlarda kullanılabilir. Az ışık alan mekanlarda sıkıcı bir atmosfere sebep olabileceğinden tercih edilmemelidir. İç mekanda renk kullanımı, mekanın şartlarına göre de değerlendirilmelidir.
Sarı
Sarı; akıl, zeka, keyif ve özgürlüğün rengidir. Ayrıca insana sevinç, coşku, üretkenlik ve verimlilik kazandırır. Gün ışığının rengi olan sarı insana enerji verir. Sarı rengi seven insanlar yönetmeyi severler. Fakat diğer yandan sonbahar ve hüznün de sembol rengi sarıdır. İki zıt etkiyi içinde barındırdığı için insanda duygu ve zihin karışıklığına sebep olabileceğinden çalışma ortamlarında kullanılması tavsiye edilmez. Sarı aynı zamanda geçiciliği temsil eder, örneğin taksiler bu nedenle sarıdır. Sarı midenin ve sindirimin rengidir. İştah açar, sindirim sistemi rahatsızlıkları ve hazımsızlığa karşı önleyici etkisi vardır. Sarı rengin diğer bir özelliği de kullanıldığı yüzeyi olduğundan daha yakın hissettirmesidir. Aydınlık bir etkisi olduğundan az ışıklı, geniş ve karanlık ortamlarda kullanımı idealdir.
Turuncu
Turuncu; dışa dönük, dinamik, çarpıcı, iç açıcı ve sosyallik vurgusu yapan bir renktir. Kırmızıdan sonraki en sıcak renk olan turuncu şatafatın rengi olmasına rağmen kırmızı kadar agresif bir renk değildir. Diyalog ve mizah yeteneğini arttırır, güven verir, zihni harekete geçirir. Ayrıca turuncu “Herkes İçin” imajı yarattığından pazarlama sektöründe de sık kullanılan bir renktir. Pankreas, böbrek, dalak sorunları, karaciğer hastalıkları ve ülsere karşı olumlu etkisi vardır. Beyne giden oksijeni arttırdığından heyecan, mutluluk, yaratıcılık, cesaret gibi duyguları ortaya çıkarır. Turuncuyu seven insanlar genelde hareketli, sosyal, neşeli insanlardır. Aydınlık, geniş, neşe ve mutluluk vermesi istenen ortamlarda kullanılabilir. Ofisler ve çalışma alanlarında kullanılması tavsiye edilir.
Soğuk Renkler
Mavi
Mavinin en yoğun etkisi rahatlatıcı olmasıdır. Mavinin sakinleştirici bir etkisi vardır. Ayrıca bilgeliği, güven ve sadakati de temsil eder. Gözleri ve sinirleri rahatlatır, sinirsel hastalıklara karşı olumlu etki eder. Sakinleştirici ve kan akışını rahatlatıcı etkisi ile tansiyonu düşürme konusunda yardımcı olur. İnsanlara huzur veren dinlendirici bir renktir. Diğer yandan, mavi hüzün, depresyon, uzaklık gibi kavramları da simgeler. Güvensizliğe, aşırı duygusallığa ve tembelliğe sebep olabileceğinden karamsar insanlar için pek uygun bir renk değildir. Mavi iştah kapatıcı bir renktir. Bu nedenle yemek mekanlarında kullanılması önerilmez. Çok göze batmayan ve sakinleştirici, rahatlatıcı etkilerinden dolayı okullarda kullanılır. Ayrıca dinlenme mekanlarında ve yatak odalarında da bu etkilerinden faydalanılabilir. Ayrıca arka fonlarda da kullanılabilir.
Yeşil
Yeşil doğanın rengidir. Huzuru, yaşamı, gençliği, yenilenmeyi, umudu, denge ve uyumu simgeler. Üretkenliği artırır, sakinleştirici ve yatıştırıcı etkisi ile fiziksel ve zihinsel rahatlık sağlar. Depresyonu ve siniri hafifletmeye yardımcı etkisi vardır. İyileştirici etkisi yüksek olan renklerdendir. Mide rahatsızlıklarına karşı direnci arttırır, kalp ve sinir hastalıklarına karşı faydalı etkisi vardır. Gözleri en az yoran renktir. Yeşil, bazı insanlarda umursamazlık, yorgunluk ve tembelliğe neden olabilir. Tembellik verici etkisinden dolayı çalışma mekanlarında çok tercih edilmemelidir. Hastanelerde ve ameliyathanelerde tercih edilebilir. Heyecan duygusunu azaltıcı etkisiyle mekanlarda huzur verir. Özellikle giriş mekanlarında tercih edilebilir.
Nötr Renkler
Kahverengi
Kahverengi, toprağın ve ahşabın rengidir. Ciddiyet, dayanıklılık, olgunluk, dostluk ve sadeliğin sembol rengi olarak kabul edilebilir. Zihinsel odaklanmayı sağlar. Ayrıca ruhsal dinginlik, istikrar ve kararlılık kazandırır. Özellikle salon ve oturma odalarında krem-bej tonları ile birlikte kullanılabilirler. Açık tonları da çalışma odaları tasarımları için tercih edilebilir. Zeminlerde kullanılması toprağın verdiği güven etkisini çağrıştırır. Kahverenginin zıt rengi olan canlı bir renk ile kullanılması atmosferin dinamiğini artırır. Örneğin kahverengi bir berjere koyacağınız turkuaz bir kırlent çarpıcı bir görsel ortaya çıkaracaktır.
Siyah
Siyah güç, resmiyet ve gizem demektir. Genellikle olumsuz bir renk olarak kabul edilir. Acı, matem, suçlar ve kötülükler gibi olumsuz kavramların sembolü olmasına karşılık ciddiyet, sabır, dayanıklılık, bilgelik ve güvenilirlik gibi kavramlarla da ilişkilendirilir. Siyah ışığı emici etkisi dolayısıyla algıyı dağıtan unsurların etkisini en aza indirir ve konsantrasyon sağlamaya yardımcı olur. Film izlemek için özel olarak dizayn edilmiş odalarda ana renk olarak kullanılabilir. Bunun dışında mekanlarda tek başına kullanılması önerilmez fakat diğer renklerle dengeleyici olarak kullanıldığında mekana zarafet katar. Arka plan rengi olarak kullanılabilir, parlak renklerle çok iyi kontrast oluşturur.
Beyaz
Beyaz saflık, temizlik, iyilik, aydınlık gibi kavramlar ile özdeşleştirilir. Mükemmeliyetin rengi beyazdır. Ayrıca tarafsızlığın rengi olarak da kabul edilebilir. Huzur ve güven verir, düşünce gücünü arttırır. Bununla beraber hüzün veren bir yanı da vardır. Steril ve temiz bir ortam hissi verdiği için özellikle hastanelerde çok kullanılır. Beyaz ışığı yansıtıcı karanlık ortamlarda ışığın daha verimli kullanılmasını sağlar, bu nedenle az ışık alan mekanlarda, dar ve uzun koridorlarda tercih edilir. Gözleri dinlendirir ve mekanı olduğundan daha büyük gösterir. Beyaz, her nesne ve her renk ile sağladığı uyum sayesinde her mekanda rahatlıkla kullanılabilecek renktir.
Gri
Gri, siyah ve beyazın karışımından oluşan, kavram olarak da bu birleşimi simgelercesine uzlaştırıcı ve denge unsuru olan bir renktir. Karmaşa ve tedirginliği azaltıcı etkisi vardır. Canlı renkler ile kullanıldığında onların enerjisini azaltarak daha dingin hale getirebilir. Açık gri tonları serinlik ve dinginlik aranan mekanlar için idealdir. Grinin koyu tonları karamsarlık ve içe kapanıklığa sebep olabilir. Bu nedenle koyu tonda grilerin mekanlarda ana renk olarak kullanılmasından ziyade, tamamlayıcı renk olarak kullanılabilir.
Renk seçimleriniz nasıl bir psikoloji içinde olduğunuzu gösterebildiği gibi, duygularınızı ve yaşam standardınızı etkileyecek ölçüde güçlü birer etken. Artık siz de yaşam kalitenizi yükseltmek, kendinizi daha mutlu ve pozitif hissetmek için hangi renklere ihtiyacınız olduğunu biliyorsunuz.
Renkli ve mutlu bir hayat dileğiyle!